De val van perfectionisme

We kiezen vaak een bepaald carrièrepad, omdat we diep onder de indruk zijn van de meest succesvolle mensen die op dat gebied werken. We vormen onze ambities door te kijken naar de mooiste gebouwen van de architect die een nieuw vliegveld mag ontwerpen, door de gewaagde deals te volgen van de rijkste bankier, de analyses te lezen van een vermaarde auteur of door de lekkerste gerechten te proeven in het restaurant van een driesterrenchef. Kortom, we vormen onze carrièreplannen op basis van perfectie.

Vervolgens, geïnspireerd door de meesters, nemen we zelf onze eerste stapjes en dan beginnen de problemen. Wat we ontwerpen, verdienen, schrijven of koken is van een aanzienlijk lager niveau dan dat wat onze ambities aanwakkerde. Omdat we weten hoe excellentie eruit ziet, hebben we weinig tolerantie voor middelmatigheid, en al helemaal voor die van onszelf.

We komen vast te zitten in een ongemakkelijke situatie: onze ambities zijn aangewakkerd door grootsheid, maar alles wat we zelf presteren wijst op een enorm onvermogen. We zijn gestapt in wat we de ‘val van perfectionisme’ kunnen noemen. Deze val kunnen we als volgt definiëren: sterk aangetrokken worden door perfectie zonder een goed begrip te hebben van wat nodig is om het te bereiken.

Dit is, in de eerste plaats, niet onze eigen schuld. Zonder dat ze er open over zijn, of wellicht zonder er zelfs bewust van te zijn, negeren onze media miljarden onopmerkelijke levens en jaren van mislukking, afwijzing, en frustratie, zelfs van de mensen die uiteindelijk wel slagen. In plaats daarvan bedienen ze ons dagelijks met een selectie hoogtepunten uit carrières. Deze zien er daardoor niet uit als de uitzonderingen die het werkelijk zijn, maar als de norm. Het lijkt alsof iedereen succesvol is, omdat iedereen die we zien dat is. De oceanen van tranen en wanhoop, die deze succesvolle mensen noodzakelijkerwijs omringen, zijn voor het gemak achterwege gelaten.

Ons perspectief is uit balans omdat we onze eigen problemen zo goed van binnenuit kennen en we tegelijkertijd van buitenaf de ogenschijnlijke pijnloze succesverhalen van anderen zien. We kunnen onszelf ons eerste falen niet vergeven, voornamelijk omdat we nooit de eerste pogingen hebben gezien van hen die we bewonderen.

We hebben een gezonder beeld nodig van hoeveel moeilijkheden er schuilen achter alles wat we proberen na te bootsen. We moeten bijvoorbeeld niet kijken naar de meesterwerken in het museum. In plaats daarvan moeten we naar de studio gaan om de wanhoop te voelen die schuilt in de vernietigde eerdere versies van een werk en de watervlekken te zien op het papier waarboven de kunstenaar in huilen was uitgebarsten. We moeten focussen op hoe lang het de architect kostte voor hij zijn eerste serieuze opdracht binnensleepte (hij was ouder dan 50), of de eerste korte verhalen van die vermaarde schrijver opgraven, of van dichtbij bekijken wat alle mislukkingen zijn geweest van die succesvolle ondernemer.

We moeten de noodzakelijke en legitieme rol van verlies erkennen en onszelf toestaan dingen lange tijd niet perfect te doen. Dit is een prijs die we moeten betalen als we ooit, over enkele decennia, iets willen doen wat anderen als een spontaan succes zien.

Dit artikel is vertaald uit The Book of Life – het brein en de bibliotheek van The School of Life.