7 kleine stappen op weg naar vrijheid

Het is niet een heel zichtbaar probleem. Als we nadenken over wat geluk in de weg kan staan, dan denken we in eerste instantie vaak aan zaken die zich buiten onze macht bevinden. Maar voor een deel van ons is het grootste obstakel onze eigen terughoudendheid. We zijn terughoudend in het zeggen van wat we echt willen, in het erkennen van onze talenten en in het najagen van onze eigen doelen met een zekere mate van volharding, strategie en moed. Misschien lijkt het alsof we gewoon beleefd en stil zijn, maar eigenlijk is er iets aan de hand wat veel schadelijker is: we zijn bang voor dat waar we naar op zoek zijn, en in bredere zin, bang voor wie we zijn.

Een van de redenen waarom we ons te lang nederig opstellen, is dat we ons een te grote en dramatische voorstelling maken van wat we moeten doen om vrijmoediger te leven. We denken erover als een radicale en grootschalige verandering die veel te zwaar zal zijn voor de mensen om wie we geven. Het zal chaos en kwetsing met zich meebrengen, denken we. Maar dit hoeft het niet per se te betekenen. We kunnen het ook op een voorzichtigere manier benaderen en het zien in termen van evolutie in plaats van revolutie. We kunnen een paar stappen nemen om ons zelfvertrouwen te laten groeien. Een paar stappen die de mogelijkheid met zich meebrengen om langzaamaan onze onbehulpzame schroom te verminderen.

We kunnen (een of meer van) de volgende alledaagse stappen overwegen om te komen tot een vrijere manier van leven.

1. Geniet van je prestaties

Paradoxaal genoeg zijn timide personen vaak bang om als opscheppers gezien te worden. Wat we ook hebben bereikt, we doen er alles aan het te verbergen. Als er iets goed is gegaan, zeggen we dat we geluk hebben gehad en vrezen we dat er binnenkort weer iets compleet mis zal gaan. Maar er is de mogelijkheid om af en toe te erkennen dat we een succes hebben behaald. We kunnen uitproberen hoe het voelt om onszelf niet naar beneden te halen en open te zijn over wat we hebben bereikt. Het kan net zo gevaarlijk voelen als iets stelen uit een winkel, maar we kunnen ook echt voordeel ervaren als we erkennen, en soms zelfs trots zijn, op onze prestaties en sterke kanten

2. Loop je angst tegemoet

We zien onze angst vaak als een betrouwbare alarmbel. Als we bang zijn om naar het feestje te gaan, moet dat wel zijn omdat dat soort bijeenkomsten gevaarlijk voor ons zijn. Als we niet met iets nieuws willen beginnen, moet het wel zijn omdat de risico’s van nieuwe dingen veel te groot zijn. Maar soms kan er zonder enige goede reden een alarmbel afgaan, alleen maar omdat we geleerd hebben onszelf te wantrouwen. Angst is er in principe om ons te beschermen, maar het kan ons juist ook weghouden van een goed leven. Soms is het de moeite waard om als we een alarm horen, het compleet te negeren en verder te lopen.

3. Breng anderen in de problemen

We hebben de neiging andere mensen altijd tegemoet te komen. We lachen om hun grapjes, gaan mee in hun plannen en proberen ze vooral geen ongemak te bezorgen. Maar vanbinnen zijn we misschien wel boos, voelen we ons terecht gekwetst en is er iets belangrijks dat we zouden moeten zeggen of doen om het patroon te doorbreken. En daarom, niet om gemeen te zijn, maar omdat we een keertje niet een van onze belangrijke principes willen opgeven, mogen we het leven van de ander soms wat moeilijker maken. We kunnen de subtiele kunst leren om, wanneer het er echt toe doet, een lastpak te zijn.

4. Flirt

Wanneer we ons terughoudend opstellen, voelt het waarschijnlijk als ongewenst en angstaanjagend om anderen te laten weten dat we ze leuk vinden en om, wellicht, ook door hun leuk gevonden te worden. We durven geen complimenten te geven en durven niet ons enthousiasme nadrukkelijk te uiten. Want: anderen hebben toch altijd al een partner; we zijn toch nooit hun type en we zijn hen toch niet waard. Behalve dan dat dit misschien wel niet waar is. Er schuilt eenzaamheid in bijna iedereen en misschien kunnen wij daar soms wel een oplossing voor bieden.

5. Blijf wat langer in bed liggen

We zijn bang om als lui gezien te worden en verdedigen onszelf tegen gevoelens van onwaardigheid met heldhaftige werkschema’s en ijzeren zelfdiscipline. Het lijkt ons makkelijker om altijd druk te zijn en pijn gewoon te verdragen. Maar we kunnen ons verzetten tegen ons masochisme en een keer iets nieuws uitproberen, noem het een kleine opstand. Misschien kunnen we bijvoorbeeld een keer vroeg naar huis gaan of een ochtend vrij nemen. Misschien kunnen we accepteren dat een beetje zelfverwennerij, een beetje het-maakt-me-niet-uit-wat-ze-gaan-zeggen, thuishoort in de economie van elk goed leven.

6. Verwen jezelf

Een deel van onze aangeboren schaamte toont zichzelf waarschijnlijk in een bepaalde soberheid. Misschien voelt het wel altijd beter om plezier en genot uit de weg te gaan. Maar we kunnen ook, voor onze geestelijke gezondheid, deze levenslange gewoonte de deur uitgooien en soms even, zonder schuldgevoel een paar uur lang dagdromen, iets moois voor onszelf kopen en een bakkerij instappen om een groot stuk appeltaart of citroenmeringue te bestellen (of twee).

7. Je bent (een beetje) geweldig

Wat je tekortkomingen ook mogen zijn (daar hebben we nu wel genoeg over gehoord), je maakt een deel uit van de kosmische schepping, je bent een buitengewone, originele en levendige getuige van het universum. Je maakt deel uit van dezelfde biologische stof die Het paradijs verloren heeft geschreven en raketten naar Jupiter heeft gestuurd. En je bent in het bezit van je eigen unieke momenten van inspiratie, inzicht en genialiteit.

Een dwarse, bijna ketterse, gedachte steekt zijn kop op: misschien verdien je het wel om hier te zijn. Misschien hoef je je niet voor jezelf te schamen. Misschien mag je wel liefhebben en, zo nu en dan, geliefd zijn. Misschien kan je wel vrede hebben met wie je bent, met wat je wil en met alle fouten die je (net als ieder ander) hebt gemaakt en gênante dingen die je (net als ieder ander) hebt gedaan. En misschien zal er wel niemand zijn die klaagt als je een paar kleine stapjes zet op weg naar vrijheid.

Dit is een vertaling uit The Book of Life, het brein en de bibliotheek van The School of Life.